In de makelaardij speelt het bestemmingsplan, en vanaf 1 januari 2024 het omgevingsplan, een belangrijke rol. Deze plannen bepalen de regels voor het gebruik en de ontwikkeling van gronden binnen onze gemeente. De nieuwe omgevingswet zorgt ervoor dat de gemeenten 1 omgevingsplan maken voor hun gebied. De verschillende oude bestemmingsplannen gaan op in het nieuwe omgevingsplan. Maar wat gebeurt er als de regels veranderen en uw huidige situatie plotseling niet meer past binnen het nieuwe kader? Het antwoord ligt in het begrip overgangsrecht, een belangrijk instrument voor zowel eigenaren als ontwikkelaars.
Overgangsrecht
Sinds 1 juli 2008 was het een vereiste dat bestemmingsplannen bepalingen bevatten over het overgangsrecht. Dit recht zorgde ervoor dat bestaande situaties, die onder een nieuwe bestemmingsplan niet meer toegestaan zouden zijn, onder bepaalde voorwaarden toch mochten blijven bestaan. Dit betekent dat een gebouw mag blijven staan of afgebouwd worden als er al een vergunning voor was. Ook het gebruik van grond of bouwwerken mag doorgaan, zolang dit gebruik niet langer dan een jaar is onderbroken en het niet in strijd was met het vorige plan.
Nieuwe wet biedt flexibiliteit
De invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2024 heeft echter voor een kantelpunt gezorgd. Hoewel de wet zelf geen standaardregels bevat voor overgangsrecht, biedt het gemeenten de flexibiliteit om dit zelf vorm te geven. Dit betekent meer maatwerk en, hopelijk, een eerlijkere behandeling van individuele gevallen.
Voor ons in de makelaardij en voor onze cliënten betekent dit dat we alert moeten blijven op de lokale invulling van deze regels. Ondanks de veranderingen blijven de principes van het overgangsrecht een beschermend net bieden, waardoor de rechten van bestaande situaties gerespecteerd worden. Het illustreert de balans tussen de noodzaak van gemeentelijke planning en het respecteren van gevestigde rechten. Een praktijkvoorbeeld hiervan is de bakker die sinds 1981 zijn ambacht uitoefent op een locatie die later de bestemming ‘Wonen’ kreeg. Dankzij het overgangsrecht kon hij zijn bakkerij voortzetten, ondanks de veranderde bestemming. Dit toont aan hoe essentieel het overgangsrecht is voor de continuïteit van bestaande bedrijven en woningen.
